5015188865_dcdefcf9b2_b

Nota di RS: con questo articolo si apre una nuova rubrica in Radio Spada con articoli scritti esclusivamente in lingua latina. Ringraziamo i nostri due redattori che la cureranno con assiduità, alternandosi ad altri impegni all’interno della casa editrice. Ci è sembrato assolutamente logico e naturale che un blog cattolico romano integrale  ospitasse scritti nella lingua universale della Roma dei Papi, di quella Roma “onde Cristo è romano”.  

a cura di Simone Petrus Basileus I. G. e Laura

Ineunte saeculo uno et vicesimo, totus mundus perniciosis morbis quassatur. Oblationes mundae super facie terrae exoleverant. Magistrationes vastorum desertorum formam habebant. Tamen lingua latina superfuerat…

In illo tempore antiquum dictum, multos iam annos sub pulverea memoriae lodice sepultum, in nostra mente se manifestavit. Primum hunc contempsimus: insulsa sententia, ante multos annos lecta, qualenam momentum habere poterat? Haec affirmatio, monacho attributa, tamen magna cum pertinacia in nostra memoria adstabat et nos compulit eam considerare; plus minusve sic erat:

Nos a nostris patribus hanc terram non hereditavimus, sed a nostris filiis eam mutuavimus.

Primum haec affirmatio stultitia nobis videbatur. Illa ficta contradictio tamen nos fascinabat: hereditas nostra etiam alicuius alieni, qui adhuc non existebat, esse poterat? Aliquis qui, et non existens, iam nobis, quod a nostris maioribus accepimus, commodavit? Iste totam hereditatem nostram, sic ut accepimus, flagitare poterat? Res absurda! Vera tamen in hac affirmatione esse intelleximus.
Illam affirmationem amentem, etiam deliram esse intelleximus, aliquo qui libere quod possidet uti vult. Illa affirmatio vim habebat, immo, habet si, sicut summum momentum, ipsam hereditatem autem putatur. In quo consistit? Ex nostra sententia non solum in illa terra, de qua affirmatio tractat, sed etiam et praesertim, in illo immenso patrimonio materiali atque immateriali quod nos omnes, ignari, possidemus. Plerumque facile est primum curare, difficilius secundum aestimare et custodire. Omnia non tangibilia, materialia et definita non existere videntur, quasi de nihilo facta; an istud patrimonium utile non videtur, quo nihil “conficit”: id non vendi potest, in museis non est atque operam non creat. Tamen quaerimus: cathedrales gothicae, exempli gratia, usque ad caelum se erigere sic potuissent, nisi Cultura et Fides fuissent, quae pilas illas aedificabant et illa loca adornabant magis quam peritia aedificatorum faceret? Nonne illi vis, culturam, Fidem in illis aedificiis effingebant? Hae, origo illorum thesaurorum “materialium”, inferiores his putari possunt? Omnino non possunt.
Lingua latina huius incirscuscripti patrimonii immaterialis pars est quod, ut culturam et Fidem, inaestimabilis momenti historici, litterarii et religiosi operum creationem permisit. Patrimonium ipsum diximus. Lingua latina ipsa nos subicit hoc verbum “patris munus” significare; hoc munus, in re linguae culturaeque latinae patrimonii, factum est? Heu non factum. Saepius, enim, ii, qui hanc hereditatem servare atque tradere debebant, stillaverunt, ut amaram medicinam esset, eis, non eam credentibus suam, qui eam superfluum imperatum putabant (et adhuc putant). Saepius eam negaverunt, eam occultaverunt ut ea inutilis, sterilis vel, etiam, inexistens videretur.
Saepe linguam latinam mortuam esse dicunt, quasi ex scaena culturali, scholastica et, praesertim, religiosa progredientem ac silentem exitum suum excusare atque adiuvare vellent. Non possibile est magno cum dolore non animadverti “lingua mortua” effamine, quasi semper non omnes, etiam, neminem, latine vulgo loqui dicere non velle, sed linguam latinam inutilem esse. Sed inutilis cui? Inutilis cui rei? Certe, eis qui “opes” inhumanas factas, novos hilotas, instituere volunt, ut in moderna societate laborent, latinus sermo inutilis. Professores atque latinistae, in multis spatiis eius utilitatem describunt, laudandam actionem agentes; nihilominus haec circumscribens: lingua latina non solum studeri debet ut alicui rei prosit, sed quod aliquid est. Ea, exempli gratia, antequam utilis rationis usui et aliarum linguarum disciplinae est, est aliquid pretiosum quod nostrum est. Ea lingua morta mortuorum non est et ne ea quidem, ut aliqui autem dicunt, longiqui culti tus, situm ac superstitionem olentis, lingua non est. Hoc non est quod non solum ferreorum normarum et exceptionum lingua est, sed etiam et praesertim cultura: illa nostra.
Ob eam rem lingua latina adhuc viva est; occulta, neglecta, obtrectata, sed viva; quidem in praesens. Ita est, quod si ea studiosorum atque academicorum exigui globi patrimonium solum esse perget, suum vigorem, ut multi optant, amittet et certe morietur. Sed lingua latina, repetendum est, omnium patrimonium est et, praesertim, eorum qui eius feroces heredes se putant. Hi, per se, id quod suum recipere debent et ut dicti patres deinde se gerere: quod ii habent, numquam omnino suum, commodatum esse memorare debent. Hoc commodatum curam atque officium exigit, ne rursum amittatur ac neglegatur.
Quomodo agere? Certe non vi! Certe non suspiriis! Certe non reprehendendo eos qui linguae latinae momentum non agnoscunt! Sed ipso studio, ipso spirito atque ipso amore erga hoc qui nostrum abhinc semper est, quod repetimus et quod recipimus. Non timendum est ne hoc patrimonium, ut semel distributum est, pretio decrescat: id multiplicabitur, quasi revivisceret et reviresceret quotienscumque per se agnoscatur.
Facile non erit: nos latinistae non sumus, sed linguam latinam amamus et optamus ut ab omnibus ametur atque adhibeatur. Nos vos provocavimus. Vobis spectandum est eam accipere aut non.

Alea iacta est.